Pierwsi osadnicy pojawili się na ziemiach strzyżowskich w V w. p. n. e., kiedy przywędrowali tu myśliwi poszukujący zwierzyny.
Pod koniec IX wieku dorzecze Wisłoka znalazło się prawdopodobnie w granicach legendarnego państwa Wiślan. W II połowie X wieku ziemie te weszły w skład państwa Piastów.
Pierwszymi właścicielami, o których jest mowa w dokumentach, byli Bogoriowie. Prawdopodobnie władali tymi ziemiami od końca XI wieku, a w wieku XII mieli już w posiadaniu wiele wsi Pogórza. Przypuszcza się, że w 1185 roku Michał Bogoria przekazał dziesięciny Dobrzechowa, Lubli i być może Strzyżowa, Kożuchowa i Tułkowic klasztorowi cystersów z Koprzywnicy. Klasztorne dokumenty potwierdzają pobieranie dziesięciny z tych wsi dopiero od XIII wieku. Pierwsza wzmianka o Strzyżowie pochodzi z roku 1279 z dokumentu potwierdzającego nadanie dziesięcin cystersom, wystawionego przez Filipa, legata papieskiego.
Kiedy w połowie XIV wieku do Polski przyłączono Ruś Halicką sytuacja ziemi strzyżowskiej uległa poprawie, ponieważ wraz z granicą zdecydowanie odsunęła się groźba najazdów obcych wojsk. Rozwojowi Strzyżowa sprzyjało też położenie – przy szlaku handlowym prowadzącym do przełęczy karpackich.
Nie jest znana dokładna data lokacji miasta, miała ona miejsce między rokiem 1373 a 1397.
W historii Strzyżowa nie brakuje tragicznych kart. W roku 1480 zabudowę miasta doszczętnie zniszczył wielki pożar. Jeszcze w tym samym roku Jan z Czudca i Mikołaj z Godowej dokonali ponownej lokacji miasta.
Miasto czerpało korzyści z rzemiosła. Dobrze rozwinięte było tkactwo, działał wielki blich. Cechy zrzeszały płócienników, sukienników, foluszników. Działali tu też szewcy, kuśnierze, kowale, piekarze i karczmarze. W mieście było trzy młyny.
Pod koniec XV w miastem władali Strzyżowscy. W roku 1488 Mikołaj Strzyżowski uzyskał od króla zgodę na budowę dwóch mostów – jeden w Godowej, drugi tzw. Gbiski przy drodze do Dobrzechowa.
Od XVI wieku właściciele miasta zmieniali się często. W 1524 roku część Strzyżowa była w rękach Janusza Świerczowskiego, w 1533 Feliksa Wielkopolskiego, w 1555 Stanisława Bączalskiego. W II połowie XVI wieku w mieście rządzili kolejno: Bonerowie i Bączalscy, Szczepieccy, Wielkopolscy, Radziwiłłowie, a w wieku XIX Skrzyńscy. Od 1864 roku Strzyżów przeszedł w ręce Wołkowickich i Konopków.
Patronem miasta został św. Michał. Herb Strzyżowa przedstawiał świętego, który w lewej ręce trzymał wagę, w prawej miecz, a stopę opierał na głowie pokonanego smoka. Pod koniec XIX wieku świętemu dodano koronę, pojawiło się Królewskie Wolne Miasto Strzyżów.
Swój najlepszy okres przeżywał Strzyzów w XVI i XVII wieku. W mieście było trzy kościoły, ratusz, łaźnia, szpital dla ubogich, trzy młyny, karczma, gorzelnia, 2 browary i szkoła parafialna.
Pod koniec wieku XV kościół wzniesiono kościół farny oraz drewniany kościółek p. w. św. Katarzyny, który stanął obok szpitala ubogich.
W związku z napływem Żydów w XVII wieku zbudowano w mieście drewnianą synagogę. Wkrótce Strzyżów stał się centrum życia religijnego i kulturalnego społeczność żydowskiej od Frysztaka po Niebylec.
Od XV wieku w mieście funkcjonowała szkoła parafialna, a od 1418 do 1500 roku 14 mieszkańców Strzyżowa studiowało na Akademii Krakowskiej.
Rozwój miasta zahamował najazd Jerzego II Rakoczego w 1657 roku, podczas którego mieszczanie i okoliczni chłopi, choć źle uzbrojeni, zaatakowali napastników i dzielnie się bronili w okolicach Żarnowej. Poniesione straty były duże, wszystkich wziętych do niewoli stracono.
Miasto wielokrotnie trawiły pożary, m.in. w 1515, 1583, 1605 roku.
W 1684 roku Strzyżów otrzymał prawo organizowania czterech jarmarków w roku, co ożywiło kontakty handlowe m.in. z miastami węgierskimi.
Po okresie rozkwitu nadszedł czas upadku gospodarczego miasta, który przypadł na wiek XVIII. Po I rozbiorze Polski Strzyżów znalazł się w zaborze austriackim w cyrkule pilzneńskim. W 1771 roku pod Strzyżowem starli się konfederaci barscy z Rosjanami.
W 1890 roku do użytku oddano linię kolejową Jasło – Rzeszów, która biegła przez Strzyżów, co spowodowało ożywienie gospodarcze, w wyniku, którego miasto zostało siedzibą powiatu w 1896 roku.
Pożary były prawdziwą zmorą miasta, kolejny strawił dwie trzecie miasta w 1895 roku. Patrząc na to z perspektywy czasu okazuje się, że miał on pozytywne skutki – drewniane budynki, które ucierpiały w pożarze zostały obiektami murowanymi, rozpoczęto porządkowanie ulic, a główną ulicę miasta utwardzono.
W początku XX wieku rozpoczęto starania o uruchomienie gimnazjum, a w 1911 roku Rada Gminy powołała społeczny komitet budowy gimnazjum, które zainicjowało swoją działalność już rok później.
W roku 1896 powstało w Strzyżowie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, a w jego siedzibie organizowano patriotyczne spotkania, prelekcje, działała tam biblioteka.
I wojna światowa była dla ziemi strzyżowskiej kolejnym ciosem – duże straty materialne, głód, epidemie chorób, śmierć sporej części ludności. W 1932 roku miasto przestało być siedzibą powiatu, liczyło w tym czasie zaledwie około 3 tys. mieszkańców, miało charakter rolniczo – rzemieślniczy.
Kolejna wojna zniweczyła trud odbudowy miasta. W 1942 roku doszło do eksterminacji strzyżowskich żydów, których wywieziono do obozu zagłady w Bełżcu. Wielu strzyżowian zostało aresztowanych, trafiło do obozów koncentracyjnych lub zostało zamordowanych w masowych egzekucjach.
W czasie II wojny światowej Niemcy zbudowali tunel pod Tarnowską Górą, który mógł pomieścić cały skład wojskowego pociągu. W Stępinie i Cieszynie zbudowali natomiast system bunkrów otoczonych górami. W bunkrach tych był sam Hitler, który spotkał się tu z Mussolinim.
Okres II wojny światowej to również czas prężnego działania ruchu oporu. Na ziemi strzyżowskiej działały ZWZ – AK i BCh, które podejmowały szereg działań mających na celu utrudnienie działań okupanta. Jedna z najbardziej spektakularnych akcji miała miejsce 24.07.1943 roku, kiedy to partyzanci opanowali budynek Arbeitsamtu w Strzyżowie i spalili dokumenty ratując w ten sposób wiele osób przed wywiezieniem na roboty do Rzeszy. Partyzantom udało się również zlikwidować niemiecki posterunek przy moście kolejowym w Żarnowej, wysadzić tory kolejowe na odcinku Strzyżów – Czudec, zaatakowali też kolumnę wojskową między Godową a Strzyżowem.
Po wojnie miasto na nowo musiało się odbudować.
W 1954 roku znowu otworzono powiat strzyżowski, który istniał do roku 1975, kiedy to wprowadzono reformę administracyjną.
W mieście powstawały kolejne zakłady przemysłowe, dzięki czemu region dobrze się rozwijał. Sytuacja uległa zmianie po roku 1989, kiedy w wyniku zmiany ustroju załamała się gospodarka i wzrosło bezrobocie. Lata 90. XX wieku to okres intensywnego rozwoju sektora prywatnego.
1.01.1999 roku w wyniku kolejnej reformy administracyjnej Strzyżów po raz kolejny został siedzibą powiatu, który obejmuje 5 gmin: Czudec, Frysztak, Niebylec i Wiśniową.
O mieście Strzyżów |
Historia miasta Strzyżów |
Atrakcje Turystyczne |
Gminy Powiatu |
Lokalizator i MAPA |
Atrakcje Przyrodnicze |
Sport, Turystyka |
Znane osobistości |
Czy parking na rynku w Strzyżowie powinien być płatny? |
Zupa kalafiorowa. 50 dag kalafiora, 25 dag włoszczyzny, 1 3/4 l wody, 1/4 l mleka, 2 dag tłuszczu, 3 dag mąki, sól, 1-2 żółtka, 1 łyżka siekanego koperku.... Więcej |
pn | wt | śr | cz | pt | sb | nd |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 | 31 |
Organizujesz imreze, wystawę lub promocję? Dodaj wpis i wypromuj wydarzenie!
O strzyzowiak.pl | | Reklama w Strzyzowiak.pl | | Prawa autorskie | | Patronat medialny | | Współpraca z mediami | | Pomoc (FAQ) | | Redakcja i kontakt |
Copyright ©2009-2014 strzyzowiak.pl, |
||||||